Ngay từ cuối thế kỷ thứ 19, nhiều nhiếp ảnh gia người Pháp, trong đó có Pierre Dieulefils đã bỏ công sức để nghiên cứu và tìm hiểu nền văn hóa của Việt Nam.
Các tác phẩm được chụp bằng máy ảnh film trong giai đoạn này phản ánh đời sống thường nhật, sinh hoạt của người Việt và những bức ảnh xa xưa đó theo thời gian đã trở thành nguồn tư liệu vô giá.
Cuối thế kỷ 19, một số người Pháp, trong đó có Pierre Dieulefils - sang Việt Nam nghiên cứu, tìm hiểu văn hóa. 261 bức ảnh của ông, được chụp ở Bắc, Trung, Nam được Đông A Books in trong sách "Đông Dương xinh đẹp và kỳ vĩ" phát hành hồi tháng 8/2020.
Với 261 bức ảnh độc, lạ, tác giả như đưa người xem trở lại thời quá khứ, chiêm ngưỡng vẻ đẹp cách đây hơn 100 năm của cảnh quan, các công trình kiến trúc, các di tích văn hóa - lịch sử khắp ba miền đất nước Việt Nam và gặp gỡ những chứng nhân một thời: từ thác Bản Giốc ở vùng biên giới Cao Bằng đến hồ Hoàn Kiếm một ngày mùa thu; từ ải Nam Quan đến nhà thờ Đức Bà, Vũng Tàu, Tây Ninh; từ phố Hàng Bạc, Paul Bert (Tràng Tiền) đến khu phố Tàu giữa Sài Gòn; từ cư dân đồng bằng sông Hồng đến thị vệ, quan lại và cả vua Duy Tân ở kinh thành Huế; từ những cảnh hoang sơ đến đền đài, cung điện... được chú thích với nhiều ngôn ngữ: Việt, Pháp, Anh, Đức.
Đặc biệt, phần chú thích ảnh được dịch giả Lưu Đình Tuân chuyển ngữ từ nguyên tác tiếng Pháp, có tham khảo thêm phần chú chữ Hán - Nôm của ông Claude Maitre, từng là Giám đốc Viện Viễn Đông Bác cổ tại Hà Nội và các nguồn tài liệu khác. Ngoài ra, dịch giả Ngụy Hữu Tâm hiệu đính phần chú thích tiếng Đức. Để đảm bảo chất lượng mỹ thuật, bản phổ thông Đông Dương xinh đẹp và kỳ vĩ được in khổ lớn, bìa cứng. Toàn bộ khâu làm ruột sách, gắn bìa đều được thực hiện bằng tay với sự khéo léo và tỉ mỉ của những người thợ lành nghề.
"Đông Dương xinh đẹp và kỳ vĩ" là cuốn sách thứ hai nằm trong tủ sách Đông Dương rất quý và độc đáo của Đông A. Được biết, ngoài các bản phổ thông cho ấn phẩm “có một không hai” này của nhiếp ảnh gia nổi tiếng Pierre Dieulefils, Đông A còn ấn hành môt số bản giới hạn với bìa cứng làm thủ công có đóng dấu đỏ của Đông A, trong đó bao gồm 5 bản ký hiệu lần lượt Đ, Ô, N, G, A và 365 bản đánh số từ DA 001 đến DA 365, dành cho những người sưu tầm và dân chơi sách.
 |
| Việt Nam 'thu nhỏ' cách đây hơn 100 năm qua 261 bức ảnh Đông Dương của nhiếp ảnh gia người Pháp - Pierre Dieulefils. |
 |
| Trung tâm thành phố Nam Định nhìn từ trên cao với kiến trúc mái ngói đặc trưng, nhà cửa san sát. |
 |
| Thác Bản Giốc ở cao Bằng |
Pierre Dieulefils còn dành thời gian tìm đến nhiều địa danh vùng biên giới phía Bắc - trong đó có thác Bản Giốc. Thác nằm ở xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng, cách trung tâm huyện khoảng 20 km. Đây được mệnh danh là thác nước đẹp nhất Việt Nam với các tầng nối tiếp nhau, trải rộng đến cả trăm mét. Nhìn từ xa, thác như những dải lụa trắng mềm mại vắt ngang lưng đồi.
 |
| Vịnh Hạ Long |
Vịnh Hạ Long còn vẻ hoang sơ cuối thế kỷ 19. Hơn một thế kỷ trước, vẻ đẹp vịnh Hạ Long và cuộc sống người dân nơi đây là đề tài cuốn hút nhiều nhiếp ảnh gia nước ngoài. Năm 1994, vùng lõi của vịnh Hạ Long (có diện tích 434 km2) được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới.
 |
| Nhà thờ Đức Bà |
Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn xưa là điểm đến được yêu thích tại trung tâm thành phố. Khi khánh thành năm 1880, nhà thờ chưa có hai ngọn tháp. Năm 1895, nhà thờ xây thêm hai tháp chuông với sáu chuông đồng lớn, trên đỉnh tháp có đính cây thánh giá. Tổng thể chiều cao từ mặt đất lên đỉnh thánh giá là 60,5 m.
 |
| Hoàng thành Huế |
Khu vực bên ngoài kinh thành Huế. Di tích được xây dựng dưới thời vua Gia Long và Minh Mạng, tọa lạc ở phía Bắc sông Hương, mặt quay về hướng Nam. Nơi đây kết hợp giữa nguyên tắc kiến trúc truyền thống Việt Nam, tư tưởng triết lý phương Đông với thuyết âm dương ngũ hành, cùng những đặc điểm của kiến trúc quân sự phương Tây.
 |
| Lăng Thiệu Trị |
Những bậc đá rêu phong tại lăng Thiệu Trị - nơi chôn cất hoàng đế Thiệu Trị. Đây là một di tích trong Quần thể di tích cố đô Huế được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới năm 1993. Ngày nay, lăng nằm ở làng Cư Chánh, xã Thủy Bằng, thị xã Hương Thủy.
 |
| Cửu đỉnh & Hiển Lâm Các |
Cửu đỉnh là chín đỉnh đồng đặt tại phía nam Kinh thành Huế. Cửu đỉnh được đúc dưới thời vua Minh Mạng trong hai năm (1835 - 1837). Mỗi đỉnh có 17 hình ảnh thắng cảnh, sản vật. Các hình chạm nổi trên Cửu đỉnh không chỉ trang trí mà còn là biểu tượng về sự giàu đẹp của đất nước.
 |
| Cầu Bình Lợi |
Khu vực cầu Bình Lợi đầu thế kỷ 20 với nhiều cư dân sinh hoạt lân cận. Bình Lợi là cầu sắt vượt sông Sài Gòn đầu tiên, được xây dựng và hoàn thành năm 1902. Cầu được kết cấu vòm thép, mặt gỗ và có đường ray xe lửa nối Sài Gòn và Biên Hòa. Nhịp giữa quay được cho tàu qua, được công ty Pháp Lavelois Perret (tên của công ty Eiffel do Gustav Eiffel, kỹ sư xây tháp Eiffel sáng lập) xây dựng. Tháng 6/2020, cầu được tháo dỡ vì xuống cấp sau hơn 100 năm.
 |
| Kênh Tàu Hủ, Chợ Lớn |
Thuyền bè trước một nhà máy tại khu vực Chợ Lớn. Chợ Lớn được hình thành từ thế kỷ 17 đến 19, khi cộng đồng người Hoa đến định cư, xây dựng một đô thị sầm uất. Vào thời Pháp, Chợ Lớn là một thành phố tách bạch với Sài Gòn trước khi được hợp nhất năm 1956. Ngày nay, khu vực chợ Lớn tương ứng với quận 5, 6 của TP HCM.
 |
| Các đào hát tuồng |
 |
| Nhà nhiếp ảnh Pierre Dieulefils (1862 - 1937) |
Pierre Dieulefils (1862 - 1937) sinh tại làng Malestroit ở vùng Bretagne, Pháp. Ông gia nhập quân đội năm 1883, sang Đông Dương lần đầu năm 1885. Hai năm sau, ông giải ngũ rồi trở về Pháp. Năm 1888, ông quay lại miền Bắc Việt Nam, rẽ sang làm nghệ sĩ nhiếp ảnh và nhà xuất bản bưu ảnh chuyên nghiệp. Năm 1905, ông đến Sài Gòn rồi du hành sang Phnom Penh và Angkor.
Năm 1909, ông tập hợp bộ ảnh về Đông Dương và xuất bản tập sách ảnh mang nhan đề "Indo-chine Pittoresque & Monumentale: Annam - Tonkin" (Đông Dương xinh đẹp và kỳ vĩ: Trung Kỳ - Bắc Kỳ). Tác phẩm đem lại cho ông huy chương vàng tại Đấu xảo quốc tế ở Bruxelles năm 1910. Sau đó, ông tiếp tục ra mắt cuốn "Nam Kỳ - Sài Gòn và vùng phụ cận" (Cochinchine - Saïgon et ses environs). Năm 1913, ông về Pháp, dành phần lớn thời gian sáng tác thơ ca. Ông qua đời tại quê nhà Malestroit.
- KHOI STUDIO TỔNG HỢP TỪ FLICKR, THANH NIÊN, VNEXPRESS
- ĐỌC THÊM CHỦ ĐỀ VIỆT NAM XƯA
